nederlandse vereniging voor jeugdforensische gedragsdeskundigen
Datum: 1 september 2025
Tijdtip: 09.00 – 12.30 uur
Locatie: Online via Zoom
Dagvoorzitter: Annemiek Harder
Op de studiedag van februari 2025 concludeerden we dat de behandeling van verslavingsproblematiek binnen de forensische jeugdzorg vaak onderbelicht blijft. Dit terwijl middelenmisbruik een duidelijke criminogene factor is en een groot risico vormt op terugval in delictgedrag. Om een effectief (behandel)beleid neer te zetten, is actuele kennis essentieel: welke middelen spelen anno 2025 een rol onder jongeren, wat zijn de effecten, en hoe integreren we behandeling van verslavingsproblematiek succesvol binnen de forensische jeugdzorg?
Tijdens deze studieochtend zoomen we in op deze vragen – en nog veel meer. Deskundigen op het gebied van verslaving delen hun kennis en ervaring. Doe mee en verdiep je in dit cruciale thema!
Programma
9.00 - 9.10 uur Opening – prof. dr. Annemiek Harder
9.10 - 9.50 uur Getting out of the joint: Cognitive bias modification and the treatment of
substance use with detained young offenders.
Dr. Hans van der Baan
Hans van der Baan werkt als docent ontwikkelingspsychologie voor de Universiteit van Amsterdam en is in april 2025 gepromoveerd op een onderzoek naar de toepassing van Cognitieve bias modificatie als kortdurende behandelinterventie in de jeugdforensische centra. Ook heeft hij in zijn onderzoek stilgestaan bij de voorwaarden die noodzakelijk zijn om jongeren in detentie te laten meedoen aan een behandelinterventie voor verslavingsproblematiek.
9.50 - 10.30 uur Ontwikkeling in de verslavingsgeneeskunde en –zorg: wat moeten weten
Youssef el Markhouse
Youssef el Markhous werkt als preventiedeskundige en projectleider nicotine bij Jellinek, dé expert in middelengebruik, preventie en verslaving. Youssef el Markhous heeft gewerkt als straatcoach. Hij neemt ons mee in de (snelle) ontwikkelingen in de verslavingszorg en wat we hierover als professionals in de forensische jeugdzorg moeten weten om onze jongeren te motiveren.
10.30 - 10.50 uur Pauze
10:50 - 11.30 uur Dubbele diagnose: een casusbespreking in interviewvorm
Christina Sonneborn
Psychiater Christina Sonneborn wordt geïnterviewd over haar werk, zowel bij de Catamaran, een instelling voor forensische jeugd- en orthopsychiatrie als bij Novadic Kentron. Bij Novadic Kentron is Christina naast behandelaar hoofd van het programma duale problematiek. We zullen een illustratieve casus bespreken.
11.30 - 12.10 uur Geïntegreerde behandeling van dubbele diagnose in verslavingszorg en
psychiatrie
Arjen Neven
Arjen Neven is psychiater en werkzaam als behandelaar en opleider forensische psychiatrie (keuzestage) bij Fivoor. Hij werkt bij het Centrum Dubbele Problematiek van Parnassia. In de presentatie zal hij uitleg geven over het samengaan van stoornissen in middelengebruik en andere psychiatrische aandoeningen (dubbele diagnose) en waarom dit zo vaak voorkomt. Daarnaast zal het gaan over het geïntegreerd behandelen van dubbele diagnose en de voor- en nadelen van een behandeling in verplicht kader.
12.10 - 12.15 uur Einde studieochtend
Datum: 10 februari 2025
Tijdstip: 09:00 - 16:00 uur
Locatie: Hogeschool Utrecht
Dagvoorzitters: Mohini Awadhpersad en prof. dr. Eva Mulder
Deze studiedag staat in het teken van ‘de’ forensische doelgroep: wie zijn deze jongeren en moeten we inzetten op straffen of behandelen? Kunnen we eigenlijk wel spreken van één doelgroep? Het kabinet heeft aangekondigd de straffen voor jongeren tussen 14 en 16 jaar te willen verhogen. Tegelijkertijd wordt JeugdzorgPlus afgebouwd. Deze twee landelijke ontwikkelingen roepen vragen op. Waar komen jongeren met delictgedrag terecht, die voorheen in JeugdzorgPlus kwamen? Over welke jongeren hebben we het eigenlijk, en wat weten we over wat (niet) werkt voor wie? Wat hebben deze jongeren nodig voor een goede toekomst? Hoe bieden we nabijheid en blijven we in verbinding met jongeren met een crimineel netwerk? Wat betekent dit alles voor het (boven)regionale zorgaanbod?
Tijdens deze studiedag leren we van experts in lezingen en workshops en gaan we met elkaar in gesprek. Vanuit verschillende perspectieven; wetenschap, medewerkers in de jeugdhulp en forensische (jeugd)zorg, beleidsmakers en ervaringsdeskundigen. Samen bepalen we wat de volgende stap zou moeten zijn. Laat je inspireren en praat mee!
Programma:
09.00-09:30 Inloop
09:30-09:40 Welkom door dagvoorzitters Mohini Awadhpersad en prof. dr. Eva Mulder
09:40-10:15 Keynote dr. Linda Gerits: Verschil maken is (niet) zo moeilijk
10:15-10:50 Keynote prof. dr. Jessica Asscher: Effectiviteit van justitiële interventies voor jeugdigen
10:50-11.15 Koffie/theepauze
11.15-12:00 Paneldiscussie met onder andere keynote spreker, vertegenwoordiger specialistische jeugdhulpaanbieder, ervaringsdeskundige
12:00-13:30 Lunchpauze
13:30-14.30 Workshops
14.30-16:00 Ontwerpsessies over jongeren met een forensisch profiel in jeugdhulp en strafrechtelijk Kader
Onder begeleiding van gespreksleiders buigen we ons over de vraag hoe we zorgen voor een passend aanbod voor jongeren uit ‘de forensische doelgroep’. Daarbij kijken we naar de jeugdhulp en strafrechtelijk kader; wie zijn deze jongeren, wat hebben ze nodig, hoe vinden we balans tussen autonomie en veiligheid, tussen straf en behandeling. Het gesprek wordt gevoerd in de context van de afbouw van JeugdzorgPlus, het ontstaan van open, kleinschalige voorzieningen, en de toename van het aantal jongeren in de JJI’s.
16.00-17.00 Afsluiting en borrel
Workshops:
1. Muren breken, verbindingen bouwen: relationele beveiliging in de praktijk
Dr. Fleur Souverein, post doc Erasmus Universiteit Rotterdam, Academische Werkplaats Risicojeugd, Ervaringsdeskundige jeudige
Vrijheidsbeneming is omgeven met dilemma’s: om de samenleving te beschermen is het soms nodig om jongeren (tijdelijk) in diens vrijheid te beperken, maar dit kan op gespannen voet staan met wat jongeren nodig hebben om zich positief te ontwikkelen. In deze workshop onderzoeken we met elkaar wat relationele beveiliging is en welke mogelijkheden dit biedt, wat de grenzen zijn van relationele beveiliging en hoe verschillende dimensies van relationele beveiliging in balans met fysieke en procedurele beveiliging toegepast kunnen worden, aansluitend bij elke individuele jongere.
2. Wat moeten we weten over hersentrauma voor straffen en behandelen van jeugdigen?
Prof. dr. Maaike Kempes, bijzonder hoogleraar Forensische neuropedagogiek
In de afgelopen jaren toont wetenschappelijk onderzoek steeds duidelijker aan dat er een verband bestaat tussen hersenfunctie, cognitieve stoornissen en delictgedrag. Hoofdtrauma komt bij jeugdige adolescenten veel voor en met name onder de groep die delict gedrag vertoond en verslavende middelen gebruikt. Hoewel hoofdtrauma gerelateerd kan zijn aan delictgedrag is het ook belangrijk dit te onderkennen als er geen delictgedrag is. De cognitieve beperkingen die vaak het gevolg zijn van hoofdtrauma maken dat coventionele interventies, zoals cognvitieve gedragstherapie minder of niet effectief zijn. In deze workshop ga ik nader in om de meerwaarde van neurokennis voor diganostiek en behandeling van jongeren met en zonder delictgedrag.
3. Belang van behandeling voor jeugdigen in het forensisch veld
Sophie Derks, gedragswetenschapper JJI Lelystad, Marcella Petrarka, gestalt therapeut, Ervaringsdeskundige jongere
In deze workshop wordt met een ervaringsdeskundige ingegaan op het belang van behandeling voor jeugdigen in het forensische veld. De PIJ-maatregel komt aan bod en welke behandelingen in de JJI aangeboden worden. Een ervaringsdeskundige vertelt over eigen ervaringen met behandeling in strafrechtelijk kader, en hoe dit heeft geholpen om recidive en risico te verminderen.
4. De forensische doelgroep: Wat werkt, waar, voor wie?
Dr. Tijs Jambroes, kinder – en jeugdpsychiater De Waag, iHub Onderwijs en Familiezorg
In deze workshop gaan we aan de hand van verschillende casussen op zoek naar de juiste behandeling in de juiste setting voor jongeren met ‘forensische problematiek’. We kijken zowel naar de jeugdhulp als het strafrechtelijk kader en zoomen in op de vraag: wat werkt? En wat vraagt dit van de setting waarin een jongere zich bevindt?
Inspirerende Inzichten voor de forensische jeugdzorg: een update van de meest recente (wetenschappelijke) ontwikkelingen.
Maandag 26 februari 2024
Laat je inspireren door de meest recente wetenschappelijke ontwikkelingen op het gebied van de jeugdcriminaliteit, de forensische kinder- en jeugdpsychiatrie en jeugdzorg. Neem deze direct mee naar de praktijk!
We brengen gedragsdeskundigen, psychiaters, criminologen en andere experts samen op de Hogeschool te Utrecht (vergadercentrum Domburg). We trappen de dag af met krachtige keynote sprekers: Prof. Dr. van der Laan die feiten en mythen rondom jeugdcriminaliteit ontrafelt en Dr. Thimo van de Pol die feiten over jeugdcriminaliteit wereldwijd presenteert. Daarna gaan we verder met: ‘Na de kritiek op het Top600 onderzoek: hoe nu verder met de aanpak van jeugdcriminaliteit.’ Landelijk Jeugdofficier van Justitie Openbaar Ministerie mw. Rianne de Back, journalist Paul Vugts, en Thimo van der Pol presenteren hun visie. Daarna gaan we hierover met elkaar in discussie.
Na de lunch volgen 6 workshops, verdeeld over 2 rondes. Onderwerpen waaruit gekozen kan worden zijn gewetensontwikkeling (Julia Tiemersma), wat is van belang bij behandelmotivatie en kan transforensisch werken daarbij van belang zijn (Margriet Lenkens en Kees Mos), overcompensatie bij forensische jongeren (Erik Jongman), de grippapp om agressie te behandelen (Maaike Vriend en Joan van Hoorn) als ook, de ontwikkelingen rondom meisjes en criminaliteit (Louise Smallenburg en Helena Oldenhof) en risicofactoren bij jongeren om in de georganiseerde criminaliteit te komen (Ida Adamse en Henk Goldsteen). We sluiten af met een netwerkborrel.
Trauma en Herstel in Forensische Jeugdzorg.
maandag 2 december 2024
Trauma komt vaak voor bij jongeren in de jeugdzorg en in de JJI's. Maar hun eigen reactie is vaak: 'nee hoor, ik heb geen trauma'. Wat kun je dan toch doen als professional? Wat weten we eigenlijk over de invloed van traumatische en stresserende levensgebeurtenissen van jongeren in dit werkveld? En wat kunnen we leren van de verschillende theorieën en modellen over trauma, bijvoorbeeld het neurosequentiële model?
Tijdens deze studieochtend reiken we je kennis met inzichten en praktische kennis aan over trauma en behandeling daarvan bij jongeren in forensische settings. We nemen je mee in hoe vaak trauma voorkomt bij onze doelgroep en wat de aanwezigheid van trauma betekent voor ons dagelijkse werk en of behandeling in een gesloten setting mogelijk is. Aan het eind van de studieochtend ben je op de hoogte van de actuele kennis rondom trauma, heb je praktische handvatten om effectief om te kunnen gaan met de gevolgen van trauma om je op deze manier te ondersteunen in het ontwikkelen van herstelgerichte benaderingen.
Programma
09:00 - 09:15 | Welkom door Annemiek Harder Voorzitter van Efcap-NL
09:15 - 09:55 | Ingrid Rijkers (GZ-Psycholoog in opleiding tot Klinisch Psycholoog bij GGZE) en Ilja Bongers (Senior onderzoeker bij GGZE) presenteren onderzoeksgegevens van jongeren die opgenomen zijn in een forensische jeugdkliniek. Wat kunnen we leren van de samenhang tussen Adverse Life events bij deze jongeren en hun psychopathologie in deze setting.
09:55 - 10:35 | Nele Gielen (Traumatoloog en Sexuoloog bij Mondriaan Zorggroep, PsyQ en is mede-oprichtster van Traumazorg)
1035-10:50 Pauze
1050- 11:25 | Aad Stierum (psychiater) en Carmen Cepero (Gz-Psycholoog ) werken beiden als behandelaar JJI de Hartelborgt. Zij nemen ons mee in de manier waarop zij de behandeling van trauma vormgeven in de gesloten setting. Welke interventies zijn mogelijk? Welke aanpassingen zijn noodzakelijk en hoe wordt samengewerkt tussen de professionals om voor de jongeren tot een effectieve behandeling te komen tijdens hun verblijf in de JJJI.
11:25 - 12:05 | Roland Verdouw (psychiater bij KieN en Youz) werkt momenteel mee aan het implementeren van het Neurosequentieel Model in Nederland. Dit model biedt behandelaren en andere betrokkenen handvaten voor het het opzetten van behandeling en de juiste begeleiding. De gevolgen van trauma op het brein worden besproken en de betekenis van de therapeutische relatie als onderdeel van de behandeling.
12:05 - 12:15| Afsluiting
Mentaal vitaal in je werk
Online studiedag Efcal NL 12 oktober 2023
‘Code zwart voor de jeugdzorg’. ‘De kwaliteit van de jeugdzorg holt achteruit, de problemen worden groter en het zijn er steeds meer’. ‘Kinderen en kwetsbare gezinnen krijgen niet de hulp die ze nodig hebben’. ‘Teveel kinderen maken gebruik van de jeugdzorg’. Zomaar een greep uit recente nieuwsberichten over de jeugdzorg. Arbeidsmarktkrapte, reorganisaties en bezuinigingen, personeelsverloop, een hoge werkdruk, en het werken met complexe problematiek doen een groot beroep op de jeugdzorg professional. Een baan met veel uitdagingen! Toch werken professionals dagelijks met hart en ziel om kinderen veilig(er) te laten opgroeien.
Hoe zorg je - in een werkveld met zoveel krachten en problemen - goed voor jezelf? Hoe houd je plezier in je werk en blijf je veerkrachtig in de omgang met ingrijpende gebeurtenissen? Hoe maak je gebruik van hulpbronnen en heb je voldoende bronnen om uit te putten? Hoe ga je professioneel om met dreiging of agressie en blijf je kwalitatief en effectief onderbouwd werk leveren. Hoe raak je niet opgebrand?
Kortom; Hoe blijf je mentaal vitaal?
Programma
09.00 uur | Welkom van dagvoorzitter
09:15 uur | Prof. Dr. Leonieke Boendermaker 'Vakmanschap'
09.55 uur | Drs. Shireen Kaijadoe en Sjoerd Wiersma 'De impact van suïcide'
Pauze
10:45 uur | Karin Schwartz 'Traumasensitief op de werkvloer'
11:25 uur | Tinka Verhulst 'In interactie: Begeleiden en coachen'
12:00 | Afsluiting
Criminal Minds: ligt in het brein een oplossing voor crimineel gedrag? De (on)mogelijkheden van neurobiologie in de forensische jeugdzorg
Zomerlezing en netwerkborrel 29 juni 2023
Tijdens deze middag maak je kennis met de nieuwste ontwikkelingen en inzichten op het gebied van neurobiologie en de toepassing daarvan in de forensische (jeugd)zorg. Klinische implicaties van neuromodulatie als een niet-invasieve behandeling zijn veelbelovend. Onderzoek laat zien dat neuromodulatie kan helpen bij het verminderen van agressie en impulsiviteit, waardoor de kans op gewelddadige incidenten en crimineel gedrag kan afnemen. De integratie van neurobiologische en standaard psychosociale screening kan bijdragen aan een meer holistische behandeling van jongeren met risicovol gedrag en gedragsproblemen en is daarmee veelbelovend. Maar er zijn ook ethische dilemma's die aandacht verdienen en besproken worden.
Tijdens de zomerlezing is aandacht voor de (on)mogelijkheden van neurobiologische interventies en daarnaast wordt (vanuit de translationele forensische kinder- en jeugdpsychiatrie) een brug geslagen tussen de wetenschappelijke kennis en de praktijk van de forensische jeugdzorg. De bijeenkomst zal zorgen voor het verbreden en delen van kennis en praktische handvatten bieden in wat wel werkt wel en wat niet werkt.
Programma
15:00-15:30 Inloop en opening door dagvoorzitter
15:30-16:15 Dr. Josanne van Dongen - Als neuromodulatie agressie kan tegengaan, moeten we dat dan willen?
16:15-17:00 Prof. Dr. Lucres Nauta – Jansen - Vertalen van neurobiologische kennis naar de forensische praktijk
17:00 Netwerkborrel
Seksuele uitbuiting is de meest voorkomende vorm van mensenhandel in Nederland. De aanpak van seksuele uitbuiting van minderjarigen (ook wel loverboyproblematiek genoemd) heeft grote maatschappelijke en politieke belangstelling. Er is veel aandacht voor in de media, maar ook binnen instellingen voor forensische en (residentiële) jeugdzorg zijn diverse ontwikkelingen te zien met betrekking tot de signalering en passende hulpverlening voor slachtoffers van mensenhandel. Alhoewel het aantal gemelde slachtoffers dalende is, lijkt
een steeds groter deel onopgemerkt te blijven. Wat zijn de huidige ontwikkelingen op het gebied van seksuele uitbuiting, wat is de rol van digitalisering hierin, en wat kunnen zorgaanbieders of zorgprofessionals doen om hierin te helpen en tijdig te signaleren? Maar ook, tegen welke dilemma`s kun je dan oplopen? Wat kunnen we leren van ervaringsdeskundigen hierin? Hoewel de aandacht meestal uitgaat naar meisjes die seksueel worden uitgebuit, richten we ons tijdens deze studiedag ook op jongens die slachtoffer van seksuele uitbuiting worden.
Tijdens de studiedag zal er aandacht zijn voor landelijke trends, de rol van digitalisering, het signaleren en omgaan met slachtoffers van seksuele uitbuiting, en het verbeteren van de aangiftebereidheid?
De studiedag zal zorgen voor het verbreden van kennis, het delen van ervaringskennis en praktische handvatten bieden in wat wel werkt wel en wat niet werkt.
Op 23 juni 2022 vindt de zomerlezing met aansluitend een borrel plaats. De lezing, verzorgd door dr Inge Wissink van Universiteit Utrecht en Yoanne Spoormans van de Nationale politie, gaat over gedigitaliseerde jeugddelinquentie en cybercrime. Na afloop van de lezing bent u van harte welkom voor een drankje en ontmoeting.
Hoewel de jeugdcriminaliteit de afgelopen jaren afneemt, neemt zware criminaliteit onder jongeren juist toe. Een kleine groep jongeren lijkt, soms al op jonge leeftijd, betrokken te zijn bij ernstige geweldsdelicten, soms zelfs bij georganiseerde misdaad. Wat maakt dat jongeren steeds vaker wapens gebruiken? Hoe komt het dat jongeren toetreden tot georganiseerde misdaad of gebruikt worden als loopjongen door zware criminelen? Wat is drill rap en wat voor rol speelt de drillcultuur bij geweld onder jongeren? Wat is nodig om dezen jongeren op het juiste pad te houden? Op 31 maart zoomen we tijdens de volgende EFCAP studieochtend in op deze vragen en wat we al weten over jeugd en zware criminaliteit.